Aire ‘crack-áilte’ an Chultúir ó thuaidh

Nelson McCausland, Aire Chultúr an Tuaiscirt: Tuairimí 'crackáilte' an aire is dainséaraí ó thuaidh.

Deirtear linn nach fada go mbeidh straitéis á fhoilsiú ag an Aire Cultúr ó thuaidh, Nelson McCausland, chun cur chun cinn na Gaeilge ó thuaidh a thacú.    Is cosúil gur cuid é sin den choireagrafaíocht a réitíodh maidir le déabhlú na cumhachta poilíneachta ag Caislean Cromghlinne.    Na margaí ‘ar an taobh’ is fearr aithne orthu sin.

An bhfuil a fhios ag aoinne cén sort straitéise atá á bheartú ag an Aire chun an Ghaeilge a chur chun cínn?    Taobh amuigh dá Roinn, ní dócha é.  [Cuireann sé aire eile le cúramaí teanga i gcuimhne dhom….]

Agus mé ar thóir leid nó dhó [leid – Boord o’Leid :)]  faoin méid a bheadh sa straitéis seo, thugas cuairt ar bhlag an Aire – agus is fiú do dhaoine cuairt ar bhlag Nelson McCausland, táim ag rá leat, an oiread is gur fiú do dhuine cuairt a thabhairt ar bhlag Gerry Adams.  Dá mhéid pearsaí sa saol phoiblí atá teacht orthu sa tslí seo, is fearr é don chóras pholatúil.

Tá dhá thrachtaireacht ag an Aire le déanaí ar fiú áird ar leith a thabhairt orthu agus sinn ag cuardach leideanna faoin aigne atá aige faoin straitéis teanga seo.

Sa trachtaireacht is déanaí uaidh, deir sé an méid seo i leith griangraf a chonaic sé i nuachtán.

On the front page of the Irish News this morning there was picture of a some of the pupils outside St Eugene’s High School, a Roman Catholic school in Castlederg.  Part of the name on the school building is covered by a poster, which is being held by one of the children, but the words Ardscoil and Naomh, written in old ‘Celtic-style’ script, are clearly visible.

This is a simple example of the way in which Roman Catholic schools affirm and promote an Irish, Gaelic and Celtic cultural identity for the children who attend them.  It is done through Irish signage, Irish language, Irish traditional music and Irish games.  In other words the schools have an Irish cultural ethos.

Níor chreideas riamh go raibh a dhothain á dhéanamh ag scoil ar bith, Caitliceach nó eile, ó thuaidh chun an Ghaeilge a chur chun cinn nó, dá mba rud é go raibh sin amhlaidh, cén ghá a bheadh le gaelscoileanna ó thuaidh?

Ar aon nós creideann an Aire nach bhfuil sé ceart go mbeadh an scéal amhlaidh i scoileanna Caitliceacha agus ná beadh aon cur chun cinn á dhéanamh ar Chultúr na Breataine, na bProtastúnach, na nAondachtach nó na bhFear Buí sna scoileanna san earnáil Stáit ó thuaidh.  Creideann sé go dtagann na páistí a dheineann freastal ar na scoileanna seo ó chúlra Protastúnach/Briotanach agus mar sin gur cheart go mbeadh na scoileanna sin ag cur chun cinn ‘a gcultúr’.   Dar leis gur ceart é seo atá dearbhaithe faoi Chairt na Náisiún Aontaithe i leith Cearta an Linbh.    Tá tús curtha aige le cainteanna leis an Aire Oideachais, Caitríona Ruane, ar an ábhar agus is é atá molta aige ná:

It will require change in a number of areas, including:

1. Incorporation of cultural traditions into initial teacher training

2. The development and provision of appropriate teaching materials

3. In-service teacher training

4. Guidance for school governors about the cultural ethos of the school and the cultural rights of the child

Anois níl a fhios agamsa fútsa – ach is údar imní an méid seo domsa.  Tá an Aire ag cothú ‘cultúrdheighilt’ ó thuaidh a chinnteoidh go mbeidh easpa comhthuisceana idir an dhá chultúr mhór ó thuaidh ar feadh na glúinte romhainn lena moltaí.  Má tá rud ar bith le déanamh, le cinntiú go mbeadh comhthuiscint níos fearr ann idir an dhá chultúr, ba cheart go mbeadh oideachas is oiliúint faoi cultúr an taobh eile á mhúineadh sna scoileanna ar ‘an dhá thaobh’.    Ní gá léamh idir línte an méid atá scríte ag an Aire le tabhairt faoi ndeara go bhfuil sé ag iarraidh go mbeadh eiteos Protastúnach, Briotanach is Oráiste á thacú ag na scoileanna atá faoi smacht díreach an stáit ó thuaidh agus, is dócha,nach mbeadh aon rian den Ghaeilge ann, de chultúr na hÉireann (Tá Tuaisceart Éireann go fóill suite in oileán na hÉireann, nach bhfuil?) is cluichí is ceol na hÉireann.

Má tá an meoin seo ag an Aire i leith cúrsaí ‘eiteos’ sna scoileanna, an bhfuil sé mí réasúnta a cheapadh nach mbeidh an meoin seo le tabhairt faoi ndeara ina straitéis teanga?  Agus an rud maith é sin don Ghaeilge, go mbrúfar an teanga i dtreo pobal amháin sa chaoi is nach n-aithneofar í mar chomhoidhreacht gach duine i ‘dTuaisceart Éireann’?   Gan amhras is cuid é sin den cur chuige deighilteach atá á spreagadh ag an gcóras pholatúil ó thuaidh.

I dtrachtaireacht eile deineann an Aire a mhór de bhunús ‘Albanach Uladh’ an focal ‘craic’ nó, dar leis, ‘crack’.   Gach seans go bhfuil an cheart ag an Aire faoi seo – ní fiú bheith ag argóínt faoi.    Tá an Aire buartha faoin fhocal seo bheith á ghoid ag cultúr na Gaeilge is na Gaeltachta ó chultúr na hAlbainis Uladh.

An rud a thugann an Aire goid air, creideann daoine eile gur saibhriú teanga é go mbeadh teangacha eile ag fáíl focail ar iasacht uaidh.   In áit don Aire bheith ag iarraidh na scoilte a dhaingniú, nár cheart do bheith ag baint úsáide as ‘craic’ le léiriú do dhaoine go bhfuil an Ghaeilge agus an Albainis Uladh mar chuid dá gcomhoidhreacht chéanna?    Go deimhin, d’fhéadfá go mbeadh an cur chuige sin ag teacht go h-iomlán leis an mhóid a thug sé mar Aire an chéad lá go mbeadh sé chomh diograiseach céanna i leith gach chuid den phobal agus é i mbun a chúramaí.

Tá sé fánach domsa, is dócha, bheith ag iarraidh súile an Aire a oscailt faoi chomh craiceáilte – nó crackáilte – is atá a chur chuige.  Ní h-amháin go bhfuil sé crackáílte ach tá sé dainséarach.   Is é an Aire McCausland an Aire is dainséaraí, dar liom, ó thaobh todhchaí an Tuaiscirt.   Má eiríonn leis a mheon aigne a chur i bhfeidhm, beidh an scoilt seicteach daingnithe go buan ó thuaidh.

Ní h-é nach dtuigeann an Aire an méid seo.  Ar thrachtaireacht eile dá chuid, léiríonn sé go tuisceanach an léargas atá aige ar an chaidreamh idir an dhá chultúr ó thuaidh.    Ar ndóigh creideann seisean go bhfuil sé ag díriú ar spotsholas ar mhíthuiscint dhuine eile, sa chás seo Monica McWilliams, seachas ag cur a thuairim scoilteach féin i láthair an phobail.  Leag Monica a méar ar an bhfadhb in oráid a thug sí deich mbliain ó shin:

Closer to home the unionist-nationalist divide still remains strong. Perhaps one of the saddest developments in recent years is how cultural identity has been used to exacerbate this divide. It is doubtful if either Cuchullan (sic) or Douglas Hyde would have recognised the cultural battles that are taking place in their name. Faced with an increasing Irish language and cultural hegemony, Unionists have responded with an inflated Ulster-Scots identity, that they police in terms of parity of financial and esteem equity. This is the ‘black pig’s dyke’ defensive mentality in practice.

Tugann an Aire freagra ar seo ina bhlag ag rá do:

(1) She ignored the fact that the Gaelic revival at the end of the 19th century, led by men such as Douglas Hyde, gave rise to Irish cultural nationalism.

Niorbh aon ‘náisiúnaí’ chultúrtha é Dubhghlás de hIde sa tslí atá luaite ag an Aire.  Ba dhuine é a ghlac seasamh laidir in éadan polaitiú na teanga, ach sin rud nach dtuigfeadh Nelson atá ar a sheacht dicheall a pholataíocht a bhrú anuas ar chultúr agus ar theanga na Gaeilge.

(2) She referred to an ‘increasing Irish language and cultural hegemony’. The word hegemony means ‘dominance, especially by one social group over others’.

Tá’s ag an saol mór nach bhfuil an Ghaeilge ag imirt cos ar bholg ar chultúr ar bith, gur teanga agus cultúr ‘ar an imeall’ í ina dtír dhúchais féin.   B’fhearr linn nach amhlaidh a bheadh – ach sin mar atá.

(3) She also said that there was ‘an inflated Ulster-Scots identity’. In fact there is nothing inflated about an Ulster-Scots identity. It is an important part of our cultural diversity and a significant strand in our cultural history.

Is cinnte gur cuid tabhachtach dár n-éagsúlacht agus stair chultúrtha í an Albainis Uladh agus an cultúr a ghabhann leis an teanga.  Ach ní h-ionann sin agus a rá nach bhfuil sí ‘ataithe’ nó, dar liomsa, curtha as a riocht ag polaiteoirí ar nós Nelson agus iad sa tóir ar chultúr a sheasfadh an fhód leis an Ghaeilge.   Níl aon chinnteacht ann gur teanga ‘Aondachtach, Protastúnach’ í an Albainis Uladh, fiú má ghlacann tú gur teanga í sa chéad dul síos.   Is é sin ‘bréag mór’ na hAlbainis Uladh.

Tá bréag beag an Boord  faoi chaibidil san Irishman’s Diary ag Frank McNally.   De réir dealraimh tá ‘fada’ na Gaeilge á úsáid in ainm an Bhoird ar shlí nach bhfuil bunús dá laghad leis.

Since that body was set up under the Belfast Agreement, I had always been curious about its use of the accent on the E in “Ulstèr”. So while interviewing the agency members later, I asked what effect it had on the word. And I was rather surprised when a member of the delegation admitted candidly that it had no effect: “We just thought it looked good”.

At the time, I was inclined to agree that it did look rather fetching. And that, what with its distinctive leftward slant, it nicely mirrored the accent used on the North’s other minority language, with which Ulster Scots compete for funding.

Níl aon cleas nach n-úsáidfear sa chogadh chultúrtha seo atá á fhearadh ó thuaidh, is cosúil.

Céard a cheapann tusa, David?

David Cameron: Ag bogadh go dtí 10 Sráid Downing i mí Bealtaine?

Tá go leor lúcháir agus dioscán fiacla ar bun ó thuaidh mar gheall ar an bhfógra ar bhlag Gerry Adams go bhfuil Gordon Brown, Príomh Aire na Breataine faoi láthair, tar éis a gheallúint go mbeidh £20m ar fáil don Ghaeilge idir seo agus 2015.

Anois ní bheidh aon airgead ag dul go dtí Ciste Craoltóireacht na Gaeilge roimh 2012 ar a luaithe nó níl deireadh leis an mhaoiniú don chiste atá ann i lathair na huaire go dtí an bhliain seo chugainn.

Agus ní fheictear dom go bhfuil airgead chun a bheith ag dul go dtí An Cheathrú Gaeltachta go luath, roimh mhí Bealtaine na bliana seo ach go h-áirithe, ach an oiread.

Tá mí na Bealtaine tabhachtach sa mhéid is go mbeidh Olltoghchán sa Bhreatain an uair sin.  Tá sé á thuar go forleathan go mbeidh athrú rialtais ann is go mbeidh tionóntaí nua ag Sraid Downing.  Is  é sin David Cameron, ceannaire na gCaomhach.

Anois tá seisean tar éis b heith ag suirí leis an DUP agus tá cleamhnas oifigiúil idir na Toraithe agus Aondachtóirí Uladh.  Cad é an toradh a bheidh ar sin má bhionn comhea na cumhachta ag na hAondachtaithe, idir an DUP agus an UUP agus, Dia idir sinn agus an t-olc, TUV Jim Allister(osaurus)?

Bíodh geall nách aon deathoradh a bheidh ann.

Tá sé ráite ag Gerry Adams féin nár aithin Rialtas na Breataine nó Rialtas na hÉireann go raibh siad ceangailte faoi réir Comhaontú Chill Rimhinn.  Seo mar a dúirt sé ar a bhlag:

Both governments are guarantors. Under existing legislation the British government can compel the DCAL Minister to act as required to fulfil the British government’s commitment on Acht na Gaeilge. Failure to do so would place the British clearly in default. Incredibility when Sinn Féin highlighted this some Irish government officials responded by suggesting that St. Andrews is not really an international agreement in the real sense.

If you check the statements of the Taoiseach and the British Prime Minister when they came to Hillsborough there is no mention of Irish language rights whatsoever.

Similarly in their statement released by them when they left the talks two nights and three days later there is no mention of the Irish language.

The Taoiseach did raise this issue eventually but that was only after Martin McGuinness and I had a blazing row with him and Gordon Brown.

Mar sin tá sé tabhachtach go mbeadh an Ghaeilge luaite go beacht sa Chomhaontú ionas nach mbeidh  aon amhras ar oifigigh an dhá rialtas amach anseo faoi na geallúintí a tugadh chun an Chomhaontú seo a dhaingniú.

Tá an iomarca den Chomhaontú seo ar chúl téarmaí, ar an taobh, as radharc  le go mbeadh muinín agam as.  Is cinnte go bhfuil sé ceart go leor bheith ag déanamh geallúintí roimh thoghcháin – is ceist eile na geallúintí sin a chomhlíonadh tar éis an toghchán.

Cá bhfios, b’fhéidir go dtarlóidh miorúilt mar a tharla idir an Bhreatain Bheag agus Alba ag an deireadh seachtaine agus, an iarraidh seo, go dtiocfaidh an Albanach ar ais ón nduibheagán pholatúil.

Ach is caol seans é.

Tá súil agam go gcomhlíonfar an Chomhaontú seo.  Tá súil agam go mbeidh airgead breise ann don Chiste Craoltóireachta agus go mbeidh rath ar an gCeathrú Gaeltachta agus, anuas ar sin, go mbeidh ár bpáistí ag dul ar scoil i bhfoirgnimh nach amháin nach bhfuil an braon anuas iontu ach atá gach pioc chomh maith is chomh nua-aimseartha leis an bhfoirgneamh atá ag Scoil na Carraige Báine  nó Bunscoil Feirste.

Maireann an dóchas i gcónaí.

Seolfaidh mé r-phost chuig na Toraithe agus gheobhaidh mé amach uatha cad é an seasamh atá ag David Cameron ar na ceisteanna seo….agus roinnfidh mé pé freagra a bhfaighidh mé libh.

TUIL 2 – Beidh £20m agam don Ghaeilge ar an taobh…..

Is iomaí uair a cheannaigh mé, is oth liom a rá, iasc doimhin fhriochta agus bataráilte ar Bhóthar Bhaile Andarsan.  Ba iad King Cod ar an gcúinne le bóthar Fionn Achaidh an áit ab fhearr, dar liom.   Píosa troisc agus sceallóga ar an taobh.   Cuireann an méid a tharla don Ghaeilge ag Caislean Cromghlinne an méid sin i gcuimhne dhom.

Is cosúil gur mhúscail mo cheisteanna faoin Ghaeilge bheith ar easnamh ó Chomhaontú an Titanic rud éigean i gcoinsias nó i gcuimhne Gerry Adams.   Nó seo chugainn féirín brea ar Lá Fhéile Bhailíntín – Tá sé á thuairisciú ar Nuacht 24 freisin –  ní fhaca mé inné é ach thug mé é faoi ndeara ar maidin inniu.

I am pleased to be able to reveal that Gordon Brown has committed the British government to carry on funding the Irish Language Broadcasting Fund for a further four years after 2011, and will provide resource to continue the development of Irish language infrastructure. The resource, including the extended funding for the Broadcast Fund will amount to £20 million.

Given that this is not coming out of the Executive budget this is a welcome development.

Is é seo an ráiteas is iomláine le fada ó Gerry Adams nó pearsa ar bith ó Shinn Féin faoin Ghaeilge.    Bhí sé ag teastáil go géar nó glacaim leis nach mise amháin a bhí ag cur brú ar Uachtarán Shinn Féin soiléiriú a dhéanamh ar chúrsaí maidir leis an nGaeilge agus cad a tharla di sna cainteanna i gCaislean Cromghlinne.

An léamh atá agamsa ar an scéal, go bhfuil SF ag iarraidh anois an margadh a deineadh ansan a dhíol lena tacadóirí an pháirtí agus go bhfuil siad ag cur na ceisteanna céanna is atáimse.   Agus mar sin, tá ceannairí SF ag iarraidh a chur ina luí ar a dtoghcheantar nár dhein siad leithcheal ar an dteanga, mar a ceapadh de bhrí ná raibh an Ghaeilge luaite sa Chomhaontú féin.

Tugann sé sasamh dom gur cosúil gur mise an chéad duine sa bhlagasféar a chuir na ceisteanna seo ar Uachtarán SF agus gur cosúil gur freagra ar mo cheisteanna atá sa raiteas is deanai uaidh.   Thug mé faoi ndeara go bhfuil mo shean chara Máirtín  O Muilleoir ag cur fáilte roimh an fhorogra ar maidin ar a bhlag féin. Glacaim leis gur ghlac sé mo chomhairle agus gur iarr sé ar iriseoir óg ar a fhoireann ceist a chur ar Gerry faoin méid a baineadh amach don Ghaeilge sa Chomhaontú, tar éis nár luadh é olc nó maith sa Chomhaontú féin.

Tuigim go maith, áfach, gur beag creidiúint a bheidh ag dul dom as sin nuair a bheidh na boic mhóra ag seasamh ós comhair na gceamrai.

Ar ndóigh ní seo an chéad uair a tharla seo.   Cúpla mí tar éis do Lá Nua, le linn dom bheith im eagarthóir, ceisteanna crua a chur ar Shinn Féin, mar gheall ar an easpa freasúra ón bpáirtí nuair a fhogair Edwin Poots go mbeadh deireadh leis an gCiste Craoltóireachta i 2009, bhí eigeandáil nó mion eigeandáil ó thuaidh.  Theastaigh ó Ian Paisley eirí as mar Chéad Aire agus bhí Peter Robinson roghnaithe ag an DUP teacht i gcomharbacht air.  Ach níl sé chomh h-éasca le sin.    Bhí ar Shinn Féin toilliú agus mar éiriú ar an gcomhghéilleadh, fuair an pháirtí trí bliana sa bhreis don gCiste Craoltóireachta agus sheas Gordon Brown an £6m as Statchiste na Breataine.

Cad é an ceacht atá le foghlaim uaidh seo?  Má chuirtear brú ar pholaiteoirí, déanfaidh siad geilleadh sa dheireadh mar tá siad ag brath orainn dá gcuid cumhachta.   Ní féidir leo bheith beo gan tacaíocht uainne.

Ar ndóigh, deirtear ar Bhlag Gerry Adams go bhfuil Gordon Brown tar éis toilliú don deontas is déanaí.   Ach ní bheidh a fhios againn go bhfuil sé amhlaidh go bhfeicimid dath an airgid.  An chéad rud is gá a dhéanamh ná seiceáil le Oifig Gordon Brown féin go bhfuil sé tar éis toilliú don mhargadh seo.

Tá gá le seo nó dúradh seo i mblag Gerry faoin dearcadh a bhí ag oifigigh Rialtas na Breataine agus Rialtas na hÉireann i leith Comhaontú Chill Rimhinn.

The St. Andrews agreement is an international agreement between the two governments.

Both governments are guarantors. Under existing legislation the British government can compel the DCAL Minister to act as required to fulfil the British government’s commitment on Acht na Gaeilge. Failure to do so would place the British clearly in default. Incredibility when Sinn Féin highlighted this some Irish government officials responded by suggesting that St. Andrews is not really an international agreement in the real sense.

If you check the statements of the Taoiseach and the British Prime Minister when they came to Hillsborough there is no mention of Irish language rights whatsoever.

Similarly in their statement released by them when they left the talks two nights and three days later there is no mention of the Irish language.

The Taoiseach did raise this issue eventually but that was only after Martin McGuinness and I had a blazing row with him and Gordon Brown.

The DUP obviously didn’t want to deal with these matters at all but they certainly know that important issues like this are not going to go away.

Níl na ceisteanna imithe go fóill.  Tá gá le dearbhú ó Ghordon Brown go seasann an mhargadh seo agus teastaíonn uaim dath an airgid a fheiceáíl.  Anuas ar sin, níl sa £20m seo ach éarlais.  Níl ann ach an chéad gála – nó tá gá le tacaíocht leanúnach agus méadaitheach don Ghaeilge le go mbeadh áit mar is ceart ag cultúr na nGael ó thuaidh.

Is cuma liom cén pháirtí nó cén Rialtas a bhaineann seo amach.  Is ceist pholatúil í ceist na Gaeilge, gan amhras, mar go mbaineann sé le gach focal ónár mbéal.   Tá sé chomh bunúsach le sin.

AGUISIN: Agus mar gheall ar an airgead don Ghaeilge, is cosúil go bhfuil feirín ann freisin do lucht Albainis Uladh. De réir tuairisc an BBC, is cosúil go mbeidh Ciste Craoltóireachta Albainis Uladh ann freisin, ciste ar fiú £5m é.    De réir na tuairisce céanna, shéan SF gur ‘margadh ar an taobh’ abea an margadh a deineadh i gCaislean Cromghlinne.

An gcreideann sibh sin? Conas, mar sin, go raibh argóint fiochmhar, de réir Gerry Adams féin, ag Gerry agus Máirtín le Brian agus Gordon i gCromghlinn, más amhlaidh go raibh an margadh seo á mhargáil le roinnt míonna?
.

Ceist agam órt, a Gerry. Lá 3

Níl aon freagra tugtha ag Gerry Adams go fóill ar na ceisteanna uaim a foilsíodh ar a shuíomh idirlín oíche Dé Domhnaigh.

Ag an am chéanna, de réir an eagrán is déanaí de Nuacht 24, an leagan clóite, tá sé ag lorg cruinnithe go luath le Gaeilgeoirí ó thuaidh ‘chun a mhíniú dóibh cad a tharla maidir leis an nGaeilge sna cainteanna agus chun an tslí chun cinn a leagan amach’.

Sin toradh, mar a déarfá.

NOT.

Ní h-é ná raibh am ag an tUasal Adams – nó This Blog, mar a thugann sé air féin – nó phostáil sé blag fada inné ag gearán mar gheall ar an SDLP agus ag céistiú cén ról a bhí ag an bpáírtí sin anois.

Is cuma liom an SDLP ann nó as – dá mbeadh an chumas ag an páirtí sin múineadh a chur ar Shinn Féin, páirtí nach léir go bhfuil ag déanamh beart de réir briathar ó thaobh na Gaeilge de, bhéinn sásta.  Ach ní léir go bhfuil an chumas nó an toil ag an SDLP amhlaidh a dhéanamh.

Mar sin, maith dhom mo shotal, fagtar faoi mo leithéidí é Sinn Féin a cheistiú faoi chur chuige an pháírtí.

Ceist agam ort, Gerry. Lá 2

Freagra ar bith ag Gerry Adams ar na ceisteanna a chuir mé air Dé Domhnaigh i leith an tsolathar don Ghaeilge sa Chomhaontú nua go fóill.     Bí ag faire ar an spás seo, ar eagla na h-eagla.

Níl a fhios agam ach an oiread ar chuir tuairisceoir de chuid Grúpa Meáin Bhéal Feirste ceisteanna ar Shinn Féin nó ar an dTaoiseach trí an mí úsáid nó an neamh úsáid a baineadh as an nGaeilge ag na cainteanna agus ag an bpreas ocáid a lean.

Ceisteanna do Gerry

Blog Gerry Adams: An bhfreagrófar mo cheisteanna?

Seo trachtaireacht atá seolta agam chuig Blog Gerry Adams, Léargas, le fáil amach go díreach cad é atá aontaithe i dtaobh na Gaeilge sa Chomhaontú a aontaíodh le linn na seachtaine seo chaite ag Caislean Cromghlinne.   Tá an trachtaireacht i mBéarla.  Tuigim go bhfuil an Ghaeilge ag Gerry Adams ach ag an am chéanna, theastaigh uaim nach mbeadh aon amhras faoi na ceisteanna agus go dtuigfeadh sé go raibh mé ag lorg freagraí le sonraithe beachta uaidh.   Níl níos lú ná sin tuillte ag pobal na Gaeilge.

A great deal of comment – fuelled by your own statements on RTE and elsewhere on Monday for instance – focused on what specific pledges on Irish language provision would end up in the Agreement. An Irish Language Act? An Irish language strategy, previously promised in 2007 by Edwin Poots when he axed the Irish Language Act promised in the St Andrew’s Agreement? In the end, in the document I read, there was no mention at all of the Irish Language. No strategy? No Act? Nothing. What’s the deal? Is there a deal on the Irish language that hasn’t been publicised in case it might discommode Unionist political leaders? Or is it merely that the language was overlooked entirely? We’ve heard rumours about more money for the Irish Language Broadcast Fund (£15m?) and for Irish language projects on the ground (£8m?). Can you outline in detail what’s been secured for the Irish language in the latest negotiations? If anything has been secured, has the DUP signed up to it and will we see an end to the sniping from the wings by DUP and UUP politicians, denigrating the Irish language and those who speak it? Will there be, for instance, substantial funding to develop the Gaeltacht Quarter, on a par with the funding delivered for the Odyssey in East Belfast? I believe these are fair questions which deserve specific detailed answers. In the past my experience that such questioning doesn’t feature on this website and is not encouraged. Maybe I’m being unfair – but I’d like to have my expectations of non disclosure confounded. I will post this post on Slugger O’Toole and my own website in anticipation of your early and detailed response, Go raibh maith agat….

Tá an postáil sin foilsithe anois ar shuíomh Gerry Adams – ach níl aon freagra go fóíll.

Tá léargas nios soiléire ar chás na Gaeilge le fáil san alt seo ó pheann Peter Robinson sa Newsletter:

We have a manifesto commitment against the introduction of an Irish Language Act. This was due to be introduced by Direct Rule. There will be no Irish language Act.

Sin é i mbeagán focail, deireadh leis an bhfeachtas ar son Acht na Gaeilgee agus tá Comhaontú Chill Rimhinn ar ghruinneal na farraige.   Dhealródh sé ón ráiteas sin gur tabhachtaí an geallúintí i manifesto an DUP ná na geallúintí i gComhaontú sholúnta idirnáisiúnta Chill Rimhinn.

Seo  léargas ó pheann Gerry Adams ar chás na Gaeilge in alt uaidh sa Guardian.

The agreement that has now been reached will not only see the transfer of powers on policing and justice in April, but also by the end of the year the transfer of responsibility from London to Belfast for dealing with the issue of parades. We have also agreed a process to progress the rights of Irish language speakers, clear the backlog of executive papers and decisions which are still pending, and advance the all-Ireland aspects of the St Andrews agreement. It is a detailed and timeframed agreement.

Caithfidh mé a rá nach miste liom Acht na Gaeilge ann nó as, chomh fada agus go bhfuil feabhas suntasach ar chás na nGaeilgeoirí ó thuaidh.  Má chuireann tú an dhá ráíteas seo ón dhá cheannaire i gcodarsnacht lena cheile, is léir go bhfuil Peter Robinson níos cinnte agus níos deimhní nach mbeidh aon dul chun cinn ann ó thaobh Acht na Gaeilge.  Tá seisean tar éis an rud a bhí uaidh a fháíl.

Cad é an rud a chiallaíónn ‘we have agreed a process to progress the rights of Irish speakers’.  Cén sórt dul chun cinn ata i gceist?     Más amhlaidh gur ghéill Sinn Féin agus Rialtas na hÉireann don DUP ar cheist Acht na Gaeilge, dul chun cinn a bhí sa bhanc agus ar phár theana féin, an féidir bheith cinnte go bhfuil aon dul chun cinn i ndánta do chearta na nGaeilgeoirí?