Cé mhéid a chosnódh sé do leitheoirí/lucht tacaíochta na nirisí seo a mhaoiniú sinn féin? Tá sé thar am againn an freagracht a ghlacadh chúgainn féin seachas bheith ag caoineadh nuair a chuireann Foras na Gaeilge, ‘Hannibal Lecter’ na nuachtán is na nirisí Gaeilge.
Beidh ar ‘An tUltach’ agus ar ‘Feasta’ cur isteach ar dheontas ar leith ó Fhoras na Gaeilge chun an tréimhse idir Iúil agus Nollaig 2013 a mhaoiniú.
Tá sé curtha in iúl ag Foras na Gaeilge don ‘Tuairisceoir’ gur “thóg Bord Fhoras na Gaeilge cinneadh gan “An tUltach” agus “Feasta” a mhaoiniú don tréimhse Iúil go Nollaig 2013 tríd an mhaoiniú a chuirtear ar fáil do Chomhaltas Uladh i gcás ‘An tUltach’, agus do Chonradh na Gaeilge i gás Feasta mar chuid de bhunmaoiniú na n-eagraíochta sin.”
“Is é rud, áfach, gur chinn an Bord gur féidir le ‘An tUltach’ agus le ‘Feasta’ iarratais ar leith a dhéanamh chuig Foras na Gaeilge don tréimhse sé mhí sin i dtaca leis an dá iris sin de,” a deir an ráiteas.
Tuigtear dúinn nach bhfuil aon chinnteacht go bhfaighidh ceachtar acu aon mhaoiniú.
Níorbh é an chéad alt ó mo pheann é aiste uaim a foilsíodh in eagrán na seachtaine seo de Gaelscéal ach ba é an chéad mhír i gcolún nua coicísiúil a bheidh agam sa nuachtán. [Leathnach
Cuirfidh sé íontas ar chuid agaibh go mbeadh colún agamsa i nGaelscéal ós rud é go raibh mé go minic ag cáineadh an nuachtáin ar an mblag seo. Is é tús, lár agus deireadh an scéil go bhfuilim – agus go raibh mé – ag iarraidh cuidiú tre comhairle mo thaithí a roinnt ar mhuintir an nuachtáin.
Comhairle é seo atá bunaithe ar ciall ceannaigh, an ciall a cheannaigh mé le mo chuid iarrachtaí agus mé ag obair le Lá/Lá Nua i bpost iriseora agus le cúram an eagarthóra. An rud ba mhó a chur as dom faoin mbealach a laimhseáladh na gnóthaí ar fad faoi Lá Nua, sean Foinse agus an diabhal chonradh don nuachtán, gur fhagadh cuid againn a bhí ag plé leis an ghnó seo ar feadh na mblianta ar leataobh amhail is ná raibh aon rud fiúntach le tairiscint againn don ghnó seo.
Ba rí chuma le Foras na Gaeilge, cheap siad (agus ceapann siad go fóíll) go raibh gach eolas acu. Sílim gur dhein siad dearúd – ní den chéad uair agus, ag tabhairt faoi ndeara an méid atá ag titim amach le hÁIS i nGaelscéal inniu, ní don uair dheireannach. [Ceist agam: An mó uair atá sé luaite san alt inniu gur cuireadh cás faoi bhráid an Fhorais/Ferdia Mac an Fhailigh i mí Feabhra na bliana seo, anuraidh, agus go raibh an freagra céanna: níor tháinig scéal ar ais ó shin – tá macallaí scéal Lá Nua agus Foinse an soiléir ón mhéid sin!]
Ní ar mhaithe le h-airgead a chuaigh mise le h-iriseoireacht na Gaeilge. Agus tá an méid sin fíor faoi go leor daoine a théann leis an ngairm seo. Ní ar mhaithe le h-airgead ná le clú nó cáil. Dá mba rud é gur airgead ba shuim liom bheinn go fóill ag obair leis an BBC i mBéal Feirste. Bhí post buan agam mar iriseoir ar líne ansan agus tuarastal toirtiúíl is incrimintí is pinsean ag dul leis. Nuair a chuas go Lá, bhí orm ísliú mór pá a ghlacadh chun obair in iriseoireacht na Gaeilge, céad shearc mo chroí. Tháinig deireadh le sin i 2008. Lean mé leis an iriseoireacht ón am sin go dtí anois mar chaitheamh aimisre anseo ar an mblag seo agus leanfaidh mé liom ag blagadóireacht go fóíll.
Ach anois tá colún nua agam le Gaelscéal agus tá súil agam go mbeidh rath ar an gcomhoibriú sin amach anseo…..Cá bhfios ach go bhfoghlaimeoidh mé rud nó dhó mé féin…..
Anocht beidh tionól na réaltaí sna meáin Ghaeilge ar bun i nGaillimh agus tá roinnt cáirde de mo chuid féin san iomaíocht. Guím gach rath orthu. Is é mo bharúil, i gcónaí, áfach nach bhfuil morán brí le Gradaim Cumarsáide an Oireachtais mar go bhfuil an chomórtas claonta go mór i dtreo Conamara agus na meáin ansin de bharr an chóras chraiceáilte atá ann chun na buaiteoirí a roghnú.
Is iad seo thíos na daoine ar a mbronfainnse na gradaim, beag bheann ar ghearr liostaí nó eile:
Clár Raidió na Bliana: Blas, BBC Raidió Uladh
Pearsa Raidió na Bliana: Gan bronnadh
Clár teilifíse na bliana: Corp agus anam
Pearsa teilifíse na bliana: Eimear Ní Chonaola as ucht a cathaoirleacht ar Dhiospóireacht na gCeannairí ar TG4
Aisteoir na bliana
Diarmuid de Faoite – Corp agus Anam
Iriseoir na bliana sna meáin clóite
Robert McMillen – Irish News
Colúnaí na bliana
Eoghan Ó Néill, Gaelscéal
Buaic Ghradam Chumarsáide na Bliana
TG4 as ucht Diospóíreacht na gCeannairí – an lucht féachana is mó riamh ag clár Ghaeilge: 600,000
Banríon Shasana, Eilís II, ag tabhairt omóis dár laochra sa Ghairdín Chuimhneacháin, de réir mar a léiríodh é ar shuíomh nuachta an BBC.
Cad a cheapfadh ‘The Boys of Kilmichael’ faoina leithéid de radharc? Banríon Shasana, Eilís II, ag tabhairt omóis dóibh agus dá gcomhleacaithe ar fad a throid ar son saoirse na hÉireann in Eirí Amach na Cásca, Cogadh na Saoirse agus na réabhlóidí éagsúla roimhe sin.
Má tá cumhacht ag íomhánna, tá cumhacht ar leith leis an íomhá seo nó chrom Banríon Shasana a ceann agus í ag tabhairt omóis do na laochra a throid ar son ár saoirse (fiú nár bhain siad saoirse amach don tír iomlán) agus cuid mhór acu ar áirigh réamhchomharbaí Eilís II mar chomhionann Osama Bin Laden an lae inniu.
Ní h-amháin sin ach is in Aerfort Mhic Easmainn i mBaile Uí Dhónaill láimh le Baile Átha Cliath a thuirling an eitleán ar a raibh Cheann Stáit na Breataine. Is in omós Ruairí Mhic Easmainn a h-ainmníodh an aerphort seo – cé nach bhfuil sin luaite i dtuairiscí an BBC – an Ruairí Mhic Easmainn céanna ar a bronnadh ridireacht trath as a sheirbhís sa Chongó agus a chroch na Sasanaigh i 1916 as ‘tréas’ le linn an Chogaidh Mhóir.
Bí ag caint ar shiombalachas. Ach mar a dúirt an t-é a ndúirt, ní féidir siombail a ithe! Ní bheathaíonn siad na braithre.
Ar ndóigh bhí léirsithe i mBaile Átha Cliath inniu, agóid amháin ag Eirigi agus iad ag déanamh amadáin díobh féin. Stócaigh óga le postaeirí ag fógairt ‘British out of Ireland’ agus na buachaillí céanna ag caitheamh léinte na gCeilteach agus Manchester United. Bhí cuma ólta ar chuid acu freisin.
Bhí léirsiú ag Sinn Féin freisin agus shaor an pháirtí 1000 bhalún dhubh mar chomhartha shiombalach faoi ról na Breataine in Éirinn agus, go h-áirithe, buamáil Bhaile Átha Cliath/Múineacháin, uafás a tharla 37 bliain is an lá inniu agus ina bhfuil amhras mhór go raibh fórsaí na Breataine, na Banríona, páirteach ann.
Tacaím le na h-iarrachtaí atá ar bun an fhírinne maidir leis an mbuamáil seo a thabhairt chun solais. Creidim go raibh lámh ag na Sasanaigh ann, an t-uafás ba mhó le linn na dTrioblóidí ar fad, ár inar maraíodh 34 duine ar an lá amháin.
Ach creidim nach féidir le Sinn Féin an chás a dhéanamh ar son na fírinne a thabhairt chun solais sa chás seo nuair atá pearsaí sa phairtí céanna ag ceilt na fírinne ar sladanna ina raibh na daoine sin páirteach iontu – leithéidí Aoine na Fola i mBéal Feirste, buamáíl Ostán La Mon is go leor maruithe eile.
Creidim go bhfuil meascán mearaí ar Shinn Féin faoin gcuairt seo. Nuair a thagann an Banríon ar chuairt go dtí an chuid den tír atá ó thuaidh den teorainn, ní bhacann siad leí. Ní bhionn agóid nó leath agóid ann faoin gcuairt. Anseo ó dheas tá gach deis á thapú chun píosa bolscaireachta a dhéanamh. Go deimhin tá leas SF á dhéanamh ag an gcuairt seo. Ní h-aon íontas mar sin go bhfuil Gerry Adams idir dhá chomhairle ar an gcuairt, é ag maíomh i mí Feabhra go bhfuil an chuairt ró luath agus mí-adhúil. Ar an Satharn scrígh sé alt san Irish Examiner inar thagair sé do chomhoidhreacht na pobail éagsúla ar na h-oileáin seo, céim sa tre cheart. An lá céanna d’fhill sé ar dhearcadh mhí Feabhra. Anois tá siad ag agóidíocht in aghaidh na cuairte. An ag teacht nó ag imeacht atá an pháirtí – nó an bhfuil a fhios acu?
Tá tacaíocht níos leithne ag feachtas mhuintir na n-iosbartach a maraíodh ar 17 Bealtaine 1974 i mBÁC agus Múineahán agus beidh an cheist á phlé amárach nuair a chasfaidh an Taoiseach ar Phríomh Aire na Breataine.
Ní duine mé a thugann omós do rithe nó do bhanrithe. Is poblachtóír mé. Mar sin féin (ach ní mar Shinn Féin) creidim go raibh dignit agus meas – is comhmheas – san fháilte a fhearadh roimh Eilís II inniu. Bhí sé ceart agus cóir agus guím gach rath ar an gcuid eile den chuairt.
Ar an lá stairiúil seo, tá comhairle á roinnt ag na gCeithearnaigh Ruibéir le Banríon Shasana, Eilís II, agus í ar cuairt inniu agus ar feadh roinnt laethannta ar an gcuid seo den tír…..
Cé a chreidfeadh é? Táimíd beo agus tá rudaí suimiúla ag titim amach timpeall orainn. Ar maidin inniu, foilsíodh alt ó pheann Gerry Adams, Uachtarán Shinn Féin agus polaiteoir atá cáinte agam go minic anseo, ag tabhairt léargas níos soiléire is níos tuisceanaí ar dhearcadh Ghluaiseacht na Poblachta i leith cuairt Bhanríon Shasana ar an gcuid seo den tír an tseachtain seo chugainn.
The Good Friday Agreement is the foundation upon which new relationships between unionists and nationalists and between Ireland and Britain can be forged. It has fundamentally altered the political landscape, levelled the political playing field, removing the despicable Government of Ireland Act and opening up a peaceful, democratic route to a united Ireland.
And because nationalists and unionists are governing the North, decisions affecting the lives of people there are increasingly being made in Ireland and not in Britain.
Republicans want to continue and to accelerate this process.
The united Ireland that republicans seek to build encompasses all the people of this island, including unionists.
It will be a pluralist, egalitarian society in which citizens’ rights are protected and in which everyone will be treated equally.
Sinn Féin wants a new republic. That of course, is a matter for the people of this island to decide.
But no matter how we shape our society, the new Ireland must embrace our island’s diversity in its fullest sense.
This includes English and Scottish influences, the sense of Britishness felt by many unionists, as well as indigenous and traditional Irish culture and the cultures of people who have come to Ireland in recent times.
Ireland and England are not strangers to each other. We should build on what we have in common while at the same time respecting each other’s sovereignty and independence.
I want to see a real and meaningfully new and better relationship between the peoples of Ireland and Britain, one built on equality and mutual respect. Republicans have been to the forefront in working to bring this about and we will continue to do so.
The visit by the Queen of England provides a unique opportunity for the British establishment to make it clear that this is its intention also.
If this is the case it will be a matter of considerable pleasure, not just for her majesty but for the rest of us as well.
Níl focal sa mhéid sin nach n-aontaím leis. Níl sé i gceist agam a bheith i lathair nó ag faire ar an dteilifís ar an gcuairt seo an tseachtain seo chugainn mar go mbeidh mé ró ghnóthach. Ar an láimh eile, ní bheidh mé ag freastal ar aon agóid ina choinne ach an oiread, ar an údar chéanna.
Shíl mé go raibh an dearcadh a bhí á nochtadh ag SFéinithe ar an idirlíon, ar Facebook is a leithéid, mí-aibí agus mícheart. Anuas ar sin bhí siad ag léiriú chomh dúr agus ‘off message’ a bhí na poblachtóírí céanna.
Má tá SF i Rialtas leis an DUP ó thuaidh, cad is fiú dóibh bheith ag maslú na Banríona agus an chóras monarcachta nuair atá’s acu go bhfuil dúil mhór ag a gcomhpháirtithe sa Rialtas ina léithéid. Fiú má bhionn na DUPaigh ag maslú na Gaeilge agus pobal na Gaeilge mar a bhionn, ní h-aon chúis é sin dul síos sa chlabar leo.
Táim ag gabhail den phort seo le tamall agus níl a fhios agam an admhóidh Gerry Adams gur ‘athrú poirt’ atá déanta aige agus más amhlaidh gurb é, go raibh sé ag tabhairt cluas don mhéid a bhí le rá agamsa. Gach seans gur tháinig sé ar an dtuiscint é féin, pé rud eile a dhéarfaidh mé faoi, ní cheapaim go bhfuil sé dúr is gan tuiscint, murab ionann agus cuid dá leantóirí.
I bhfianaise an méid a dúirt ceannaire an UUP an tseachtain seo chaite, tá ráiteas Gerry Adams ar maidin inniu tar éis an talamh ard mhorálta a bhaint amach arís do féin agus dá pháirtí. Beidh le feiscint an ndéanfaidh Sinn Féin beart de réir briathar Gerry Adams agus, mar sin, go gcoinneoidh siad an talamh ard seo ar feadh seal eile.
Má tá focal ‘diultach’ amháin le rá agam, is é seo é. Tá sé deacair a shamhlú go ndéarfaidh Banríon Shasana rud ar bith faoin ról a bhí ag a forsaí armtha in eachtraí ar nós Buamáil Bhaile Atha Cliath agus Mhúineacháin agus eisean ina thost faoi a ról san IRA agus in eachtraí fuilteacha ar nós Aoine na Fola, marú Jean McConville is eile.
Mar sin féin, ós rud é go bhfuil an Banríon ag tabhairt cuairte ar Ghairdín an Chuimhneacháin agus ar Pháirc an Chrócaigh, gach seans go mbeidh rud éigean le rá aici. Tá macallaí na staire chomh tréan sa dhá shuíomh sin gur deacair iad a shéanadh.
Sa scánnán thíos, tá sé faoi agallamh ag tuairisceoirí faoin alt seo agus na tuairimí a nochtar ann. Tabhair faoi ndeara gur seirbhís iomlán Bhéarla atá in Irish Republican TV!
Is cosúil go bhfuil Roinn an Chultúir, Ealaíon agus Foilliochta roghnaithe ag Sinn Féin San Fheidhmeannas ó thuaidh. Ní ainmneofar na hAirí go dtí Dé Luain.
Ós rud é go raibh mé glórach ag cáineadh SF roimhe seo nuair a lig siad le buachaillí chúinne an DUP, Edwin Poots, Gregory Campbell agus Nelson McCausland faoi sheach an Aireacht le cúram na Gaeilge a ghlacadh (agus a scrios!), táim chun rud éigean a rá faoin gcinneadh seo.
Deascéal a bheadh tugtha agam air roimhe seo – ach ní anois.
Tá sé ró dhéanach. Tá an dochar déanta. Tá an Ghaeilge anois ceangailte leis an Ultais mar a bheadh cúpla ó Shiam. Liacht pholatúil de ard scil atá ag teastáil chun iad a scarúint agus an teanga a thabhairt slán. I bhfianaise a léirigh SF faoi chás daltaí Choláiste Feirste I gContae an
Dhúin, tá mé go mór in amhras go bhfuil an cumas – nó an toil – iontu beartú dá réir.
Tá alt agam i nGaelscéal inniu mar gheall ar an Eoraifís, teach fuar don Ghaeilge, agus cuirim an cheist ar cheart feachtas a bhunú le brú a chur ar RTÉ amhrán i nGaeilge, an teanga oifigiúil eile, a chur san iomaíocht ar ár son an bhliain seo chugainn, dhá scór bliain ó raibh an amhrán Ghaeilge deireannach san iomaíocht.
“Éistigí, éistigí, cloisim arís é, ceol an ghrá…”
Ba é sin an céad líne ón amhrán deireannach i nGaeilge a sheas an fód ar son na hÉireann i gComórtas na hEoraifíse. Go deimhin ba é ‘Ceol an Ghrá’ an t-aon amhrán i nGaeilge a rinne ionadaíocht ar son na tíre ó thosaigh an ceiliúradh cultúrtha seo sna 50í.
An bhliain seo chugainn, beidh dhá scór bliain caite ó chan Sandy Jones an t-amhrán a chum Joe Burkett agus ar chuir Liam Mac Uistín na focail leis i nDún Éideann. Tugadh an méid sin chun solais i gclár faisnéise spéisiúil a chraol TG4 ag an deireadh seachtaine agus babhta ceannais de chomórtas Eoraifíse na bliana seo ag teannadh linn Dé Sathairn. Le linn do Sandy bheith ag canadh i gcraobh na hEoraifíse, phléasc tine ealaíne go giorraisc sa lucht féachana mar agóid ó aondachtaithe, maítear, in éadan dhánaíocht na hÉireann amhrán Gaeilge a chur san iomaíocht i gcomórtas idirnáisiúnta.
Lean Sandy léi ag ceol agus chríochnaigh an comórtas le 72 marc agus sa 15ú áit as 18 iomaitheoir. Mura bhfuair Sandy Jones an teachtaireacht ón ghiorraisc aondachtach nach raibh fáilte roimh an amhrán i nGaeilge, fuair RTÉ, an craoltóir náisiúnta, ar a bhfuil freagracht ag Aontas Craoltóireachta na hEorpa maidir le roghnú iontráil na tíre seo, go soiléir é. Níl amhrán i nGaeilge tágtha i ngiorracht scread asail do Chomórtas na hEoraifíse ó shin. Má bhí aon locht ar chlár TG4, níor thug sé aghaidh ar an gceist mhór a bhí agam. Cén fath nach bhfuil amhrán Gaeilge curtha san iomaíocht ó shin? Dá am agus don chomórtas seo, b’amhrán den scoth é ‘Ceol an Ghrá’. Cé nár bhuaigh sé, d’éirigh níos fearr leis ná mar a chruthaigh amhráin eile ón dtír seo le blianta beaga anuas. Ní bhfuair amhrán na hÉireann ach 25 pointe anuraidh agus le dhá nó thrí bhliain roimhe sin níor éirigh leis an iontráil Éireannach gabháil thar an babhta leathcheannais. Sheolamar turcaí nach raibh Gaeilge ná Béarla aige chuig an Eoraifís in 2008 leis an amhrán ‘Irelande Douze Pointe’ – n’fheadar an bhfuil sin cruinn ceart i dteanga ar bith!
Ní raibh iarracht Éireannach sa ‘Bharr 10’ ach dhá uair ó 1999 agus bhaineamar an áit dheireannach amach den gcéad uair in 2007. Is comórtas é an Eoraifís atá dírithe ar an amhrán is fearr san Eoraip a aithint – cé go mbíonn an sprioc sin dofheicthe go minic sa cheo draíochta ar an ardán ar an oíche mór. Is faoi RTÉ atá sé an comórtas a reáchtáil sa tír seo, cuireadh a thabhairt do scríbhneoirí amhrán liricí agus ceol cuí a chumadh, scagadh a dhéanamh ar na hiarratais agus gearrliosta d’amhráin a chur ós comhair na tíre don Chomórtas Náisiúnta. Bhí tráth ann go mbíodh seo ina oíche mhór ann féin ach anois níl ann ach mír ar an Late Late Show, teach fuar don Ghaeilge riamh.
I mbliana – agus le roinnt blianta anois – ní raibh amhrán Gaeilge le clos i mbabhta ceannais na hÉireann. I mbliana ba é an t-amhrán “Lipstick” a roghnaíodh chun páirt a ghlacadh sa chomórtas. Is iad an cúpla gruaigeach, Jedward, a cheolann an t-amhrán ach b’iad Daniel Priddy, Lars Halvor Jensen agus Martin Michael Larsson, cumadóirí ceoil ón Danmhairg, a chum é. Tá na torthaí imithe an oiread sin chun donais go bhfuil ár gcraoltóir náisiúnta, ar a bhfuil dualgas reachtúil an Ghaeilge a chur chun cinn, anois ag déanamh aithrise ar Chumann Sacair na hÉireann agus a gcuid iarrachtaí imreoirí sacair le dúchas Éireannach a aimsiú chun imirt ar son na tíre. Ní léir go bhfuil fiú seanmháthair de bhunadh na tíre i ngéaga ginealaigh na gcumadóirí a chuir iarracht na bliana seo chun tosaigh. An t-amhrán deireannach i nGaeilge ar chuimhin liom é bheith san iomaíocht sa chomórtas náisiúnta, ba é ‘Bon Bon Carr’. Cé nach liric é a bhí thar mholadh beirte ó thaobh doimhneachta de, bhí bua éigin san fhonn a d’fhág mé á cheol faoi m’anáil agus in ainneoin chomhairle na n-aingeal. Tháinig ‘Bon Bon Carr’ agus amhráin ar nós ‘An Dreoilín’ chuig an gComórtas Naisiúnta via comórtas ‘Réalta’ RnaG, comórtas chun iontráil Ghaeilge a roghnú agus a bhí thar a bheith rathúil. Cuireadh deireadh leis in 2002/3, tráth go raibh an craoltóir ag iarraidh ciorruithe móra a chur i bhfeidhm. Cé go raibh rath ar RTÉ idir 2003 agus 2008, níor deineadh ‘Réalta’ a atbheochan. Mar sin, gan agó, chuir an craoltóir náisiúnta deireadh leis an Ghaeilge san Eoraifís.
Beidh go leor i measc phobal na Gaeilge a déarfaidh nach cailliúint é. Nílimse ina measc. Táimid ró-ardnósach, cuid againn. Ní fhéadfadh sé ach cuidiú le stádas na Gaeilge bheith ar ardán a mbeadh aird ag breis is 200 milliún duine air, fiú nach mbeadh i gceist ach seal gairid. Dhéanfadh sé níos mó i gcúpla nóiméad ar son stádas agus úsáid na teanga ná mar a dhéanfadh maidhm pháipéarachais, tuarascálacha oifigiúla agus foirmeacha dothuigthe agus dolíonta.
Nuair a bheidh Eoraifís na bliana seo curtha thar abhainn, pé toradh a bheidh ag Jedward ar ár son, ba cheart teagmháil a dhéanamh le RTÉ chun a chur in iúl go bhfuil sé thar am deis a thabhairt d’amhrán Gaeilge, an teanga oifigiúil eile, bheith páirteach ar ár son sa cheiliúradh cultúrtha Eorpach seo. Éistigí, éistigí, an gcloisfimíd arís é, ceol an ghrá?
Tá feachtas toghcháin faoi sheol ó thuaidh i lathair na h-uaire cé go bhfuil sé osréalaíoch amach is amach, fiú ón áit seo, bheith ag faire air. Toisc go bhfuil comhrialtas idir na gceithre príomhpháirtí sainorduithe de réir dlí, níl i gceist ach athshuathadh na gcathaoireacha ar dheic an Titanic.
Mar sin féin tá na páirtithe éagsúla ag déanamh na rudaí a dheineann pairtithe ar ocáidí den tsort seo. Tá forograí toghcháin á éisiúint is a leithéid.
De réir forogra Shinn Féin, tá an pháirtí ag tairiscint ‘ceannasaíocht ar fud Éireann’ agus ag maíomh faoin méid ar bhain siad amach le linn an ceithre bhliain atá díreach caite.
SA RIALTAS
» Chuir muid acmhainní £20 milliún ar fáil
don chiste craoltóireachta Gaeilge, lena
n-áireofar tionscadail tógála caipitlíochta a
comhaontaíodh in Hillsborough i Mí Eanáir
2010.
Seo maíomh aisteach ó Shinn Féin. Bhí ciste craoltóireachta Ghaeilge ann nuair a tháinig an pháirtí i gcumhacht. Rinne SF cinneadh gan glacadh leis an Roinn Chultúrtha nuair a tugadh an rogha don pháirtí agus fuair an DUP é. Ní sin is measa – le linn d’airí éagsula an DUP bheith ag déanamh sceannairte ar pé ní a bhí bainte amach roimhe sin tre brú leanúnach ó Ghaeil an tuaiscirt, bhí Sinn Féin ag suí ar a lámha. I measc na rudaí ar thit faoi thua an DUP, comhphairtí SF san Fheidhmeannas, bhí an chiste craoltóireachta Ghaeilge. Tugadh seo chun solais i Lá Nua ag an am agus mar gheall ar an bhfeachtas a thionscnaigh an nuachtán agus an gleo a rinne na Gaeilgeoirí, bhí ar SF gníomhú. I mBealtaine 2008, mar gheall ar ‘eigeandáil’ ag Stormont, mar gheall ar eirí as Ian Paisley, d’eirigh le SF ciste £20m a fháil don Ghaeilge, £4m in aghaidh na bliana ar feadh trí bhliain agus £8m do Chiste Infhéistíochta na Gaeilge.
Deirtear go minic mar chosaint ar chinneadh SF gan glacadh leis an Roinn Cultúr, go mbeadh an Roinn Oideachais caillte acu. Bíodh is gur bréag follasach é seo, fiú go raibh an Roinn Oideachais ag SF, is léir ná raibh an cothromas nó an Ghaeilge ar bharr liosta tosaíochtaí an pháirtí faoi mar atá maíte anseo:
» Cinntiú go bhfuil an córas oideachais
bunaithe ar an dá aidhm ar fheabhas
agus ar chomhionannas, agus aghaidh a
thabhairt ar neamhionannais struchtúrtha
cibé áit a mairfidh siad.
» Caighdeáin a ardú agus cinntiú go dtugtar
an seans céanna do gach leanbh inár
gcóras
» Gaeloideachas a chur chun cinn agus a
éascú
Ní gá a lua ach an chás chúirte atá ar siúl faoi láthair idir Choláiste Feirste agus an Roinn OIdeachais mar gheall ar chinneadh an Aire gan tacú le daltaí ar mhaith leo freastal ar an gcoláiste ard chaighdeán seo. Bréagnaíonn sé sin gach rud a deir SF faoin nGaeilge, faoin oideachas agus faoi chothromas i gclár toghcháin an pháirtí.
Le linn do dhliodóirí an Aire bheith ag argóint sa chúirt, tá sé ráite acu nach bhfuil i gComhaontú Aoine an Chéasta ach ‘aspirational document’. Mar sin de, ní gá cloí leis ar chorr ar bith. Ní gá ach obair ina threo. Ní gá duit bheith id saineolaí pholatúil chun a thuiscint gur seo rud a théann go díreach i gcoinne an méid a votáil an phobal, thuaidh is theas, ar a shon i 1998.
An rud is mó a léiríonn an clár toghcháin seo, nuair a ghlactar leis i bpáirt leis an méid atá déanta/raite ag SF le ceithre bhliain anuas, go bhfuil an pháirtí díreach chomh mí-eifeachtach agus chomh féin-sásta i gcumhacht is atá gach páirtí eile. Is é an príomh obair atá acu ná cumhacht a choimeád – a la Fianna Fáil ó dheas nó na Tóraithe sa Bhreatain Mhór – seachas leas an phobail.
Is maith liom Fianna Fáil LIte a thabhairt ar an pháirtí. Níl morán idir SF agus FF – seachas am. B’fhéidir nach fada go mbeidh SF níos cosúila le na Tóraithe sa Bhreatain Mhór, iad chomh fonnmhar céanna ag cur giorruithe i réim ach ag maíomh go poiblí gur a mhalairt atá á dhéanamh acu.
Tar éis dom ghearán le déanaí go raibh cinnlínte i nGaeilge ar shuíomh nua TG4, ba cheart dom cothrom na féinne a thabhairt don chraoltóir agus a chur in iúl go bhfuil cinnlínte i nGaeilge ann anois.
Níl na cinnlínte ag ceangal le h-aon scéalta nuachta – roimhe seo bhí ceangal le suíomh an Irish Times. Ní doigh liom go bhfuil an nuachtán sin chun scéalta nuachta a aistriú go Gaeilge anois nó go luath.
Mar sin féin is fearr an leath-bhulóg gan aon arán in aon chorr. Creidim féin go bhfuil sé suas do RTÉ, an t-aon solathróir nuachta san earnáil phoiblí, cúram a dhéanamh den ghnó seo.
iGaeilge 